آیه (معجزه)معجزه پدیده‌ای خارق عادت است که خداوند آنرا بعنوان نشانه صدق ادعای انبیاء به ایشان عطا میکند. ۱ - لغت شناسی«معجز»اسم فاعل از «اعجاز»، و تاء گرد آخر «ه» برای مبالغه است. [۲]
بستانی، بطرس، ۱۸۹۸ - ۱۹۶۹، قاموس مطول للغة العربیة، ص۵۷۸.
۲ - تعاریفتعریفهای معجزه در اصطلاح متکلمان و اهل تفسیر عبارتند از: ۱. اثبات چیزی غیر عادی یا نفی چیزی عادی؛ در صورتی که خارق العاده باشد و با ادعا مطابقت کند. ۲. معجزه آن است که مدعی منصبی از مناصب الهی آن را بیاورد که خرق عادت باشد و دیگران از آوردن آن عاجز باشند. ۳. معجزه امری فراتر از عادت است که در مقام محاجه آورده می‌شود. ۴. معجزه عبارت است از امری خارج از عادت که دلالت کند امری ماوراء الطبیعه در طبیعت و امور مادی تصرف کرده است. [۵]
شرتونی، سعید، ۱۸۴۹ - ۱۹۱۲، اقرب الموارد فی فصح العربیه و الشوارد، ج۲، ص۷۴۷.
۳ - اعجاز و تحدیدر مجموع، کاری خارق العاده همراه با دعوی نبوت و تحدی است؛ به طوری که عجز دیگران از انجام مانند آن، بر صدق دعوی نبوت دلالت کند و حاکی از انجام آن کار به تایید الهی باشد. البته این کار خارق العاده باید داعی به خیر و سعادت باشد و مراد از آن نیز نه خودنمایی، بلکه فقط نشان دادن صدق مدعی رسالت و نبوت باشد. تفاوت معجزه و کرامت، در تحدی است که تحدی در معجزه هست؛ ولی در کرامت نیست. ۴ - اقسام معجزهمعجزه را به دو قسم «معجزه حسی» و «معجزه عقلی» تقسیم کرده‌اند. [۸]
فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، ۷۲۹ - ۸۱۷ق، التمییزفی لطائف الکتاب العزیز، ج۱، ص۶۵-۶۶.
[۹]
معرفت، محمد هادی، ۱۳۰۹ -۱۳۸۵، التمهید فی علوم القرآن، ج۴، ص۲۳.
[۱۰]
سبحانی، جعفر، برهان رسالت، ص۳۹.
[۱۲]
جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، ج۲، ص۳۸۱.
[۱۴]
علامه حلی، حسن بن یوسف، ۶۴۸ - ۷۲۶ق، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۱۹۶.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ نامه علوم قرآن، برگرفته از مقاله «آیات معجزه». |